توصیه ای که یدالله ثمره به جا گذاشت و رفت - وبلاگ ایتالیا

به گزارش وبلاگ ایتالیا، درحالی که یک سال از درگذشت یدالله ثمره می گذرد، مصطفی عاصی از توصیه این چهره پیشکسوت زبان شناسی برای تقویت و گسترش زبان فارسی به عنوان سرمایه فرهنگی مشترک برای همه ایرانیان می گوید.

به گزارش وبلاگ ایتالیا، یدالله ثمره (متولد سال 1311 در کرمان) از چهره های برجسته زبان شناسی، استاد بازنشسته دانشگاه تهران، عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی و اولین رییس انجمن زبان شناسی ایران بود. تخصص او در حوزه آواشناسی و واج شناسی بود و چندین کتاب در زمینه آموزش زبان فارسی تألیف نموده است. یکی از برجسته ترین آثار ثمره، کتاب آواشناسی زبان فارسی است. همچنین دریچه ای به زبان فارسی، راهنمای تدریس زبان فارسی که اکنون به چند زبان ترجمه شده است، ترجمه نظام آوایی زبان و ... از دیگر آثار او هستند.

مصطفی عاصی که اکنون رییس انجمن زبان شناسی ایران است و از شاگردان ثمره در نخستین کلاس های درس او در دانشگاه تهران بوده است در گفت وگو با وبلاگ ایتالیا، درباره خدمات این زبان شناس پیشکسوت به زبان فارسی می گوید: استاد ثمره بسیار به آینده زبان فارسی علاقه مند بودند، اصلا فکر و ذکرشان همین بود و بسیار در این زمینه کار نموده بودند. اگر به پیشینه پژوهشی ایشان نگاه کنیم، می بینیم که فقط در جهت شناخت و توصیف زبان فارسی کار نموده اند.

او می افزاید: ایشان در حوزه زبان شناسی و ادبیات تا آخرین روزهای تدریس با ما همکاری داشت و در این زمینه با علاقه کار می کرد و همواره حرفش این بود که تا آن جا که ممکن است، برای تقویت و گسترش زبان فارسی فعالیت کنیم، چون این سرمایه فرهنگی مشترک برای همه ایرانیان است و همه باید قدرش را بدانیم.

عاصی همچنین درباره تاثیر حضور یدالله ثمره در انجمن زبان شناسی اظهار می نماید: یدالله ثمره به عنوان یکی از پیشکسوتان و استادان تراز اول زبان شناسی ایران مورد احترام همه بودند و به همین دلیل به عنوان نخستین رییس انجمن زبان شناسی ایران انتخاب شدند و با علاقه این کار را انجام می دادند و خیلی به فعالیت ها و آینده انجمن امیدوار بودند.

این زبان شناس در ادامه درباره نقش یدالله ثمره در عرصه زبان شناسی بیان می نماید: تصورم این است به دلیل تخصصی که ایشان در زمینه آواشناسی و واج شناسی به واسطه تحصیلات شان در انگلستان پیدا کرد و اولین کتابی که با عنوان آواشناسی زبان فارسی تالیف کرد که چند بار هم تجدید چاپ شده و کتاب مرجع است، در این عرصه تاثیر بسیار زیادی داشت و هنوز این کتابش در مجامع علمی مورد استفاده است. استاد ثمره اولین گام را در جهت توصیف آوایی زبان فارسی برداشت و نظراتش هم کاملا مستدل و مورد استناد است.

او همچنین با بیان این که کلاس های درس یدالله ثمره بسیار پرشور و به گرمی برگزار می شد می گوید: ایشان به جز شخصیت و منش علمی، خصوصیات اخلاقی بسیار برجسته ای داشت و از این نظر هم همواره مورد احترام و علاقه دانشجویان شان بود.

مصطفی عاصی می افزاید: ما همواره در همه مجامع علمی، همایش ها و هم اندیشی ها که احتیاج به اظهارنظر صاحب نظران در این زمینه داشتیم از استاد ثمره دعوت می کردیم و ایشان هم با علاقه تشریف می آورد و حضورش به جمع گرمی می داد و همه انگیزه پیدا می کرد و جایش در این مجامع خالی خواهد ماند.

یدالله ثمره در مقدمه کتاب آواشناسی زبان فارسی: آواها و ساخت آوایی هجاها (چاپ پنجم- ویرایش دوم در سال 78) که توسط مرکز نشر دانشگاهی منتشر شده، نوشته است:

زبان شناسی یکی از علوم تجربی است، زیرا ماده مورد مطالعه آن یعنی زبان، قابل درک و تجزیه از طریق حواس است. گفتار را می شنویم، حرکات و فعالیت های اندام های گفتار را مستقیما و یا به طور غیرمستقیم می بینیم، مفاهیم و معانی گفتار را درک می کنیم و خط را که شکل نوشتاری زبان است می بینیم و می خوانیم.

در بین رشته های گوناگون زبان شناسی، آواشناسی بیش از همه جنبه تجربی دارد، زیرا زمینه کار آن مطالعه و توصیف صداهای زبان است، یعنی پدیده هایی که وجود خارجی محسوس دارند.