آیا بیماری قارچی لست آو آس در دنیای واقعی هم ممکن است شیوع پیدا کند؟ - وبلاگ ایتالیا

به گزارش وبلاگ ایتالیا، در شروع قسمت اول سریال لست آو آس، یک برنامه تلویزیونی خیالی در سال 1968 پخش می گردد که در آن اپیدمیلوژیستی درباره احتمال یک بیماری قارچی ای که در دنیا ممکن است همه گیر گردد هشدار می دهد.

ژن یه قارچ می تونه جهش پیدا کنه. هر کدومشون می تونن وارد مغز ما بشن و کنترل نه فقط میلیون ها بلکه میلیاردها نفر از ما رو به دست بگیرن؛ مثل عروسک خیمه شب بازی هایی می شیم با مغزهای سمی که مدام فقط یک هدف رو دنبال می کنیم: توسعه این آلودگی، به هر طریق ممکن، به تمام انسان ها. و راه درمانی هم براش وجود نداره؛ نه پیش گیری ای، نه شفایی، و نه حتی قابلیت اینکه چنین شیوه هایی برای جلوگیری و درمانش بسازیم. می بازیم.

لست آو آس با دست مایه قرار دادن چنین بیماری ای فضای شومی برای جهانی آخرالزمانی اش می سازد؛ جهانی خطرناک که که در آن انسان ها به قارچ کوردسیپس آلوده شده و به زامبی های خون خوار تبدیل می شوند. زامبی های خون خواری که می توانند بدوند - آرام نه، خیلی هم تند.

پروفسور دیوید هیوز (David Hughes) هم مثل دکتر نویمان (Dr. Neumann) که در اول سریال نشان داده می گردد، همان قدر انسان مطلعی است و شفاف صحبت می نماید. یک زیست شناس و حشره شناس برجسته که تخصصش مطالعه انگل هاست، خصوصاً از نوع کوردیسپس که باعث پدیده مورچه زامبی شده در جهانی واقعی می گردد (انگلی که کنترل جسم مورچه ها را به دست گرفته و بذرش را در بدن دیگر میزبان های احتمالی پخش می نماید). خالقان اصلی بازی لست آو آس اولین بار این پدیده را در یک مستند از دیوید اتنبرو دیدند و آن را با هیوز مطرح کردند که یکی از برجسته ترین مختصصان در این حوزه است. پروفسور هیوز در این زمینه به سازندگان لست آو آس مشاوره داد.

یکی از صحبت های هیوز که آن زمان ها انجام داد و تقریبا ده سال از آن می گذرد، همانقدری که فکر می کنید ترسناک و درعین حال شگفت انگیز است، ولی پیشگویی اش بیشتر از همه توی چشم می زند. او از خطر شیوع یک همه گیری جهانی صحبت می نماید که احتمالا زونوسیس/Zoonosis خواهد بود: ویروسی که از حیوان به انسان منتقل می گردد.

سایت Esquire در یک زوم چت با هیوز وارد مصاحبه شد تا به علم پشت لست آو آس پی برده و ببینیم آیا اینکه بیماری قارچی ای مثل لست آو آس در جهان همه گیر گردد محتمل هست یا نیست (به علاوه، هیوز در حال حاضر به موضوع بحران تغییرات اقلیمی می پردازد، و می گوید از این نظر داریم به فنا می ریم.)

چی شد که ازتون برای لست آو آس مشاوره علمی خواستن؟

ناتی داگ کلا به قارچ شناسی و قارچ ها در مجموع علاقه داشت و زمانی که کم کم داشتن ساخت بازی رو آغاز می کردن با من تماس گرفتن تا مطمئن باشن داستانی که می نویسن زیادی خیالی و تخیلی نباشه - اینکه آیا انگل ها می تونن از ارگانیسمی وارد ارگانیسم دیگه بشن یا نه. براشون درباره آلودگی های حیوانی صحبت کردم و اینکه چطور هفتاد درصد بیماری های ما از انگل ها میاد، اما اینطور نیست که انگل ها بتونن کنترل ما رو به دست بگیرن. پس درباره کوردیسپس براشون شرح دادم، اینکه چطور به طرزی زیبا می تونه رفتار ارگانیسم رو تغییر بده و چطور مصداق شاخص فرآیند تکامل در انتخاب طبیعیه.

توی سریال، این قارچ به وسیله غلات وارد تغذیه انسان ها می شه. و بعد از مصرفش به یه مشت موجود خون خواری که انگار روی سرشون قارچ سبز شده تبدیل می شن. تو واقعیت هم چنین چیزی امکان داره؟

کوردیسپس، گروهی از قارچ ها که باعث این شدن، می تونن به درون گیاهان و غلات نفوذ کنن. به یکی شون می گن ارگوت گندم سیاه/Rye Ergot. و زمانی که انسان ها این گندم آلوده به این قارچ رو مصرف می کنن، دچار حملات عصبی می شن. برای اینکه پیش زمینه تاریخی داشته باشیم هم خوبه به محاکمات جادوگری در سیلم/Salem هم اشاره کنم که علتش این بود که برخی ها این سیاه گندم رو خورده بودن. نمونه های مستند فراوون دیگه ای هم هست، مثل بیماری آتش سنت آنتونی، که تو اروپا رخ داد، و باعث رفتارهای هیستریک می شد. آخرین موردش در سال 1951 تو فرانسه بود: شخصی گندم آلوده به این قارچ رو فروخته بود و کل شهر هم دچار حملات عصبانی شدند و یک دختر چهارده ساله هم خواست مادرش رو با چاقو بکشه. بعلاوه، ال اس دی و کتامین هم از دل این سرده از قارچ ها به دست میان. بنابراین ایده قارچ هایی که باعث رفتارهای غیرعادی بشن واقعیت داره؛ اینکه اون ها رو مصرف کنید و آلوده بشید هم واقعیت داره.

لعنتی!

در طول این مصاحبه هم چندین میلیارد بذر استشمام کردید، اما چیزی تون نمی شه چون سیستم ایمنی تون مداما داره نظارت می کنه. اما اگر در معرض خطرش قرار بگیرید، قارچ درون بدن شما رشد می کنه و باعث مرگ می شه. قارچ ها سالانه بیشتر از مالاریا قربانی می گیرن.

دکتری که تو این سریال بود گفت این بیماری قابل درمان نیست، درسته؟ سرعت انتقال قارچ ها چقدره؟

خیلی آرومه، اما قارچ ها بیشتر به انسان ها نزدیکن تا گیاهان، و اونچه باعث مرگ قارچ بشه، باعث مرگ شما هم می شه. برعکس کشتن باکتری ها ساده ست چون خیلی فرق دارن و مواد شیمیایی ای که باعث مرگ اونها می شه باعث مرگ شما نمی شه. از بین بردن قارچ تو بدن مثل از بین بردن سرطانه - شیمی درمانی می تونه سرطان رو از بین ببره ولی گاهی به بهای مرگ خود شخص. مشکل اینه.

شما به درستی پیش بینی کردید بیماری همه گیر بعدی چیزی شبیه کووید-19 می مونه. آیا باید دوباره در آینده نگران بیماری دیگه ای باشیم، اگر از کوردیسپس فاکتور بگیریم؟

واضحه که ویروس ها تهدید جدی تری هستند؛ ویروس ها به مراتب سریع تر تکامل پیدا می کنن، سریع تر رشد می کنن، و فرصت شون برای دور زدن سیستم دفاعی بدن ما بیشتره. بنابراین اگه یه مغازه اغذیه فروشی تو ووهان داشته باشید که اندازه عظیمی از غذاهای مختلف از طبیعت واردش می شه، ممکنه ویروسی از دل یه خفاش، یه موش گورکن، یه سمور بیرون بیاد… صددرصد اتفاق می افته. کووید هم از همینجا بیرون اومد. ایضا اینفولانزا، ابولا، ایدز و امثالهم. پس باید بیشتر نگران ویروس ها باشیم.

چطور از خودمون مراقبت کنیم؟

خب، همونطور که روی تی شرتم هم نوشته شده: همه فیلم های حادثه ای موقعی آغاز می شن که یکی حرف یه دانشمندی رو نادیده می گیره. باید به متخصصین فنی توجه کنیم. از نظر فنی می تونیم جلوی اینها رو بگیریم، اما این قانون شکنی به حساب میاد. مشکل جوامع بشری همینه که خودخواهانه عمل می کنیم و نه جمعی. بنابراین مورچه ها تو کنترل کوردیسپس خیلی خوب عمل می کنن چون سیستم ایمنی جمعی داخل کلونی ها دارن، و حتی می تونن هم نوع های آلوده خودشون رو قرنطینه کنن، و اون مورچه آلوده هم هیچ مسئله ای با این قضیه نداره چون ژن هاش در بدن مورچه هایی که قراره زنده بمونن موجوده. اما انسان ها به قرنطینه شدن علاقه ندارن.

پس حیوانات مقابل این تهدید ایمن تر از انسان ها هستند، چون انسان ها خودخواهند؟

دقیقا!

صبر کنید… آیا به این معنی نیست خود ما بدترین انگل های روی زمینیم؟

درسته. تغییرات اقلیمی به صورت واضح بدترین عمل ممکنه که داریم می بینیم.

آیا روی فیلم یا سریال زامبی محور دیگه ای هم کار کردید؟

بله، روی World War Z کار کردم، و پیشنهاد دادم زامبی ها، طبق نظریه خویش گزینی/Kin Selection، باید در قالب دسته و گله های نزدیک بهم حرکت کنن و نه اینکه هر کی برای خودش مستقل راه بره. به همه فیلم های زامبی محور که نگاه می کنین… بیایم فرض کنیم من آلوده شدم، جفتمون تو یه اتاق هستیم، من بهتون حمله می کنم، و بعد یکی دیگه میاد، و من و شما داریم همدیگه رو هل می دیم تا به شخص سوم برسیم. این از نظر تکاملی با عقل جور درنمیاد، چون شما هم رفتارتون شبیه ویروس می شه بنابراین مهم نیست کدوم ما نفر بعدی رو قراره گاز بگیره. فقط مهمه با هم همکاری کنیم تا نفر بعدی هم آلوده بشه [گردنش گاز گرفته بشه]. بنابراین وقتی به دیوار اورشلیم تو فیلم نگاه می کنید، زامبی ها دارن از روی کول بقیه زامبی ها بالا می برن تا از دیوار بشن. این با نظریه تکامل جور درمیاد. یک مثال خوب از اینکه چطور علم رو وارد قضیه کنیم تا مخاطب هم چیز جدیدی یاد بگیره.

باید اینو حتما بپرسم: آیا فیلم انگل از بونگ جونگ هوو رو دیدید، و، از دیدگاه یه زیست شناس، آیا با ماهیت انگل ها تو جهانی واقعی جور درمیاد؟

اون فیلم واقعا پدیده بود. کلمه انگل ریشه در کلمه یونانی parásitos داره، به معنای غذا خوردن کنار میز یک نفر دیگه. پس اون خونواده ای که زیرزمین زندگی می کنه و تو حاشیه سفره ست… همه اینها به تعریف انگل شباهت داره. انگل ها جزو پرشمارترین انواع حیات هستن که روی زمین تکامل پیدا کردن. بیشتر از شکارچی ها تکامل پیدا کردن، و بیشتر چیزهای توی جهان هم انگلن، چون همواره یا راهی هست که از یه ارگانیسم دیگه غذای مجانی خورد، و این فیلم هم ازاین نظر برداشت جالبی از انگل ها داشت.

منبع: Esquire