مجسمه علی دایی را بسازیم؟ چگونه بسازیم؟ - وبلاگ ایتالیا

به گزارش وبلاگ ایتالیا، ساخت سردیس از قهرمانان ملی در تمامی کشور های جهان امری مرسوم است و در ایران هم سابقه ای دیرینه دارد. اغلب این سردیس ها پس از درگذشت این چهره ها ساخته و در معابر و میادین مختلف شهر نصب می شوند که بعضا با انتقاد هایی به لحاظ کیفیت ساخت هم روبرو بوده اند که در نهایت به برداشته شدن آن مجسمه و یا اصلاح منجر شده است. با این همه به ندرت در زمان حیات یک چهره و قهرمان ملی شاهد ساخت سردیسی از او بوده ایم؛ اتفاقی که انتظار می رود بیش از گذشته مورد توجه قرار بگیرد.

حال پرسش هایی که در این میان مطرح می گردد متر و معیار های معین برای انتخاب افرادی است که به عنوان الگو و اسطوره برای مردم یک سرزمین انتخاب می شوند و در ادامه به تبع این انتخاب، لزوم ساخت سردیسی متناسب با شأن و جایگاه آنهاست که به نتایجی معکوس منجر نگردد.

به همین دلیل خبرنگار ایسنا با روح الله شمسی زاده ـ رئیس انجمن مجسمه سازان ایران ـ گفت وگویی داشته است که ضرورت ساخت سردیسی برای علی دایی و مراقبت هایی که در ساخت یک پرتره خوب باید صورت بگیرد، از جمله پرسش های مطرح شده در جریان این مصاحبه است.

شمسی زاده درباره لزوم ساخت مجسمه برای یک شخصیت در قید حیات و چهره هایی مانند علی دایی، بیان می نماید: ساخت مجسمه در همه جای جهان و در همه برهه های تاریخی بر اساس شخصیت های تاریخی، فرهنگی، ملی و مذهبی و ... وجود داشته است. بعلاوه ساخت مجسمه از یک شخصیت زنده، تاریخی و یا علمی چند وجهه دارد؛ یک اینکه یادمان ها یا المان ها گاهی به صورت اشاره مستقیم از یک شخصیت، یعنی فیگور یا پرتره ساخته می شوند و یا به صورت اشاره غیرمستقیم، به صورت یادمان.

او ادامه می دهد: مصداق این امر را هم می توان در مجسمه های هایپر رئال موزه ای، در نظر گرفت که آثار با متریالی متناسب با فضای داخلی ساخته می شوند. بعلاوه در موارد دیگر این آثار برای فضای شهری هستند که با متریالی ویژه، چون سنگ، برنز و ... در مکان های خاص قرار می گیرند. فرض کنید مجسمه یک قهرمان ورزشی قرار است جلوی یک مکان ورزشی مثل ورزشگاه قرار بگیرد.

او درباره پارامتر هایی که به ساخت مجسمه از بعضی چهره ها منجر می گردد، شرح می دهد: گاهی بعضی از شخصیت ها در یک دوره زمانی خاص به واسطه یک عملکرد ویژه، دارای محبویت و اقبال عمومی و اجتماعی هستند؛ مثلا اکنون آقای دایی به واسطه عملکرد ورزشی و محبوبیت اجتماعی، مصداقی برای این مورد است.

از او سوال می کنیم که ساخت چنین مجسمه هایی سلیقه ای صورت می گیرد و یا متر و معیار خاصی دارد؟ پاسخ می دهد: یک تصمیم جمعی است؛ یعنی روح جامعه طلب می نماید. زمانی را فرض کنید که شخصیتی، قهرمان ملی است و گویی همه در یک شور و شعف، مطالبه ساخت مجسمه ای از او را دارند، مثلا شخصیت آقا تختی را در نظر بگیرید که به عنوان یک سمبل از جامعه ورزش ایران مطرح است. گاهی نیز یک امر تخصصی است، مثلا بنیاد جغرافیای ایران ساخت مجسمه شخصیت های مرتبط با دانش جغرافیا را سفارش می دهد و در یک مکان تخصصی هم نصب می نماید.

او ادامه می دهد: ساخت مجسمه برای فردی، چون آقای علی دایی، به خاطر قدردانی جمعی و اتمسفری است که در یک جامعه حول و حوش یک شخصیت شکل می گیرد. به طور کلی در مورد ساخت مجسمه یادمانی، از یک شخصیت، ممکن است این شخصیت زنده باشد یا اینکه نه یک شخصیت تاریخی یا معاصر باشد که در قید حیات نیست. درواقع ساخت چنین آثاری متاثر از نوع نگاه و تصمیمِ نهاد های متولی است. در این میان با آنالیز های نمونه های تاریخی این گونه آثار در جوامع مختلف، می توان به آثاری برخورد کرد که نهاد های حاکم صرفا به خاطر اینکه قدرت عمل دارد شخصیت های مورد علاقه خود را بدون اینکه به جامعه توجهی داشته باشد، سفارش داده و بسازد.

این هنرمند درباره مواردی که باید در ساخت این آثار در نظر گرفت، بیان می نماید: در ساخت کار های هایپررئال و کار هایی که بازنمایی عینی در آن ها مهم است، باید توجه داشت که آن کار را به چه هنرمندی، با چه توانایی و قابلیتی و در چه شرایط و امکاناتی و با چه بودجه ای می سپاریم.

او با بیان اینکه در ساخت پرتره علاوه بر شباهت، شخصیت پردازی هم مهم است، در این زمینه ادامه می دهد: اگر ما در انتخاب هنرمند خود هوشمندانه عمل کنیم و سراغ افراد حرفه ای و متخصص برویم، مطمئنا آثار استانداردی خواهیم داشت. ولی اگر بدون توجه به مولفه های حرفه ای عمل کنیم نتیجه مطلوب نخواهد شد؛ به عنوان مثال گاهی در شهرستان ها در مواجهه با یک شخصیت ملی، گویی قصد دارند به آن شخصیت یک ادای دین داشته باشند و یا، چون شهر های دیگر هم مجسمه ای برای آن شخصیت ساخته اند آن ها هم باید داشته باشند و در نتیجه، چون نه دانش لازم را دارند و نه به هنرمندان و مراکز تخصصی همانند جامعه تخصصی مجسمه سازان (انجمن مجسمه) مراجعه می نمایند، نتیجه کار مطلوب نیست.

این هنرمند تأکید می نماید: انجمن مجسمه سازان ایران نهادی است که می تواند به عنوان یک رابط بین هنرمندان حرفه ای و نهاد سفارش دهنده عمل کند که در نتیجه کار با کیفیتی فراوری گردد. امیدوارم که هر اقدامی برای ساخت مجسمه، از راستا درست و استاندارد پیش برود.

او شرح می دهد: نهاد انجمن متشکل از اعضای متخصص رشته مجسمه سازی است که دارای تخصص و صاحب نظر در این حوزه هستند؛ مراجعه نهاد های متولی در امور تخصصی به مراجع تخصصی قطعا منجر به نتایج مطلوبی می گردد؛ چراکه عدم آگاهی نسبت به موارد تخصصی در حوزه هنر شهری و تصمیمات سلیقه ای، کارساز نیست.